Fizik Nedir? (Bölüm 22)

Kopernick-Kepler-Galileo üçlüsü ve sonrasındaki Fizik-5

Elektrik, varlığı şimşekler veya elektrik balığından dolayı, milattan önceki yüzyıllardan bu yana bilinmekte olan bir olgudur. 1705 yılında İngiliz bilim adamı Francis Hauksbee (1666-1713), sürtünme ile oluşan durgun elektrik jeneratörünü keşfetmiştir. Üretilmiş olan bu elektrik, 1729 yılında Stephen Gray (1666-1736) tarafından üretildiği ortamdan daha da ötesine değişik maddeler üzerinde iletilmiştir. Bu denemelerden sonra elektriksel açıdan iletken ve iletken olmayan madde kavramı ortaya çıkmıştır.

Elektriğin depolanmasına ait ilk çalışmalar ise adını çalışıldığı üniversite olan Leiden Üniversitesinden alan ve ilkel anlamda ilk kapasitör olan Leiden şişesi deneyiyle başlamıştır. Bu deney 1745 yılında Hollandalı Fizikçi Pieter van Musschenbroek (1700–1748) tarafından yapılmıştır. 1752 yılında Amerikalı bir mucit olan siyasetçi Benjamin Franklin (1706-1790) elektriğin çift kutupluluğunun yanı sıra yıldırım olayının elektriksel bir olgu olduğunu keşfetmiştir. İlk elektriksel batarya ise Volta pili olarak bilinen düzenekle Alessandro Volta (1745-1827) tarafından 1799 yılında yapılmıştır.

Çağdaş optik konusunda çalışmalar yapan Fransız Fizikçi Augustine Jean Fresnel (1788-1827), Huygens gibi ışığı dalga olarak düşünmüştür. 1819 yılında yaptığı çalışmasında polarize olmuş ışık konusu üzerinde yoğunlaşmış ve dalga boyu kavramını ortaya atmıştır. Fresnel, sokak lambaları ve deniz fenerlerindeki ışığın gücünü arttırmak için kademeli mercek olarak bilinen Fresnel mercek sistemlerinin de mucitliğini yapmıştır.

1820 yılında Danimarkalı Fizikçi Hans Christian Oersted (1777-1851), elektrik akımının manyetik etki prensibiyle çalışan pusula iğnesi üzerinde etki oluşturduğunu gözlemlemiştir. Bu gözlemiyle Oersted elektrik ve manyetizma arasında ilişki olduğunu söylemiştir. 1826 yılına gelindiğinde, Fransız Fizikçi Andre Marie Ampere (1775-1836) manyetik alanın sebebinin elektrik akımı olduğunu söylemiş ve klasik elektromanyetizmanın temel kanunlarından biri olan Ampere Yasasını formülize etmiştir. Bu çalışmalarından dolayı elektrik akımının birimi Amper olarak belirlenmiştir.

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail

Comments are closed.